Yaratıcılık kendini ifade edebilmenin en özgür şeklidir. Çocuklar için de kendilerini özgür ve açık şekilde ifade etmekten daha mutluluk verici bir şey yoktur. Yaratıcı gelişme için en uygun dönem 2 – 6 yaş arasındaki dönem olduğu yapılan araştırmalarla belirlenmiştir. Nitekim bu dönemde çocukların hayal güçleri çok güçlü neyin hayal neyin gerçek olduğu henüz netlik bile kazanmış değil. Özellikle 2 – 3 yaş arası çocukların kendi çözümlerini yaratmalarına izin vermek çok önemlidir. 3 – 6 yaş arasındaki çocukları yaratıcı düşünmeye teşvik edecek ortamların sağlanması gerekir.
Mantıksal düşünceyi ön plana çıkarmak, akıcılığı baskın bir tarz olarak seçmek, risklerden kaçınmak yaratıcılığı önemli düzeyde etkiler, ayrıca önyargılar ve inançlar isteklerimiz, beklentilerimiz sorgulamadan değerlendirme alışkanlığı bizi hep aynı noktalara yönlendirebilir ve diğer seçenekleri görmemizi engelleyebilir.
Anne – babalar zaman zaman çocuktaki yaratıcılığın ortaya çıkmasını engelleyen tutumlar sergilerler, bunların başlıcaları şunlardır;
1- Çocukların oyunlarına müdahale etmek,
2- Çocukların yapmış olduğu resim ve bunun gibi faaliyetleri eleştirmek,
3- Çocuğun hayal dünyasıyla alay etmek, küçümsemek,
4- Çocuğu ödüllere bağımlı hale getirmek,
5- Çocuğu belli kalıplar içerisine sokmaya çalışmak,
6- Bıktım senin sorularından gibi yaklaşımlar,
7- Değişik materyal kullanımına izin vermemek,
8- Çocuğun yeteneği ve ilgisi olmayan bir yöne zorlamak vb. davranışlar.
Çocukların yaratıcılığını desteklemek önemlidir, böylece desteklenen çocuğunuzun;
1- Hayal gücü genişler,
2- Karşılarına çıkan güçlükleri yenmek için yeni çözüm yolları bulabilir,
3- Her şeyi merak ederek sorgulamaya ve araştırmaya yönelir,
4- Araştırma ve deney yapma eğilimleri artar,
5- Bir konu üzerine dikkatini uzun süre yoğunlaştırabilir,
6- Kendisine güvenir ve bağımsız hareket eder,
7- Yeni ve değişik buluşlar ortaya koyar,
8- Duygu ve düşüncelerini farklı yollarla ifade edebilir.
Artık yaratıcılığın neden önemli olduğunu biliyorsunuz, şimdi bunu nasıl teşvik edebileceğimiz hakkında konuşalım. İşte bazı öneriler; Çocukların kullanacakları renkleri seçmelerine izin verin, bundan sonra tercih ettikleri şekli ve rengi kullanabilirler, bu monotonluğun aksine çeşitliliği teşvik eder. Onlara alan verin, çocukların yaratıcı olmasını istiyorsanız bunun için onlara fırsat vermeniz gerektiğini unutmayın, fikirleri ve yenilikçi yaklaşımları için onları tebrik edin ve mümkünse onları ödüllendirmeyiniz. Bir diğer fikir de çeşitli sorularla yaratıcı cevaplar üretmelerini sağlamaktır, bunun işe yaramasını istiyorsanız sorularınızı iyi seçmelisiniz. Çocukların görerek öğrenmeleri temeldir. Ayrıca yaratıcılığı geliştirmek için doğru zamanlamayı da göz önünde bulundurmalıyız.
YAZAN: GÜLŞEN YEŞİLYURT
Vesile Dergi Sayı 2
Haziran 2021