Yetişkinler baş dönmesi hissini pek sevmez, hatta mide bulanabilir ve kendilerini hasta hissedebilirler ama çocuklar genellikle bu duyguya bayılırlar. Hatta tekrar tekrar dönmek isterler. Peki çocuklar baş dönmesini neden bu kadar çok seviyorlar? Bildiğimiz üzere 5 duyudan fazla duyumuz bulunmakta. Bu sayede dünyayı birçok farklı yolla algılayabiliyoruz. Bu duyulardan bir tanesi de “denge duyusu.” Denge duyusu uzaysal yönelimden, bedenin uzayda nasıl hareket ettiğinden ve ağırlık merkezinin nerede olduğundan sorumludur. Araştırmalara göre kendi etrafında dönmek iç kulaktaki küçük, sıvı dolu boşlukları harekete geçiriyor ve bu durum çocukların vücutlarının geri kalanına, yere, diğer insanlara ve nesnelere göre konumlarını bilmelerine yardımcı oluyor. Bu araştırma sonucuna bakacak olursak kendi etrafımızda döndüğümüzde ortaya çıkan baş dönmesi çocuklarda eğlenceden ziyade bedenleri hakkında bilgi edinmek için kullandıkları bir araç ve öğrenme şekli. İşte bu sebeple duyusal hassasiyeti olan çocuklar bedenlerinden alamadıkları bu duyuyu alabilmek için dönen nesneleri izler, bu duyunun arayışıyla dönen oyuncakları ellerinden düşürmeyip kendi etraflarında döner. Dönme duyusunu etkileyecek oyunlara örnek verecek olursak: Hulohop çevirme, takla atma, sokak oyunları, yağ satarım bal satarım, körebe, ip atlama, köşe kapmaca vs. Bu tarz oyunları çocuklarımızla oynamak ve onları bu oyunlara teşvik etmek duyusal, duygusal gelişmelerine destek olur. Çocuklarımızın beden ve zihin gelişimi sokak oyunları, doğa ile sanılandan daha çok katkı sağlar. Peki yetişkinler baş dönmesini neden sevmez? Çünkü kulak sıvısı yaş ilerledikçe yoğunlaşır. (Belki de biz dönmeyi ihmal ettiğimizden) Çocukken daha akışkan olan sıvının dönme hareketine eşlik etmesi ve döndükten sonra eski haline gelmesi kolayken ilerleyen yaşlarda bu durum zorlaşır. Bu zorluk yetişkinlerde baş dönmesi hissinden rahatsız olmaya sebebiyet verir. Elbette ki bu durum istendiği sürece geliştirilebilir. Son olarak mühim bir konuya daha değinmek istiyorum. Şöyle ki: Çocuğumuzda dönme hassasiyeti veya arayış olduğunu düşünüyorsanız duyu bütünleme değerlendirmesi almakta fayda var. Bahsettiğim gibi bu yalnızca dönme hareketi değil konum algılama durumu. Dolayısıyla olası bir problem konum algısında zorluk oluşturabilir.
YAZAN: Ayşenur YILDIZ
Vesile Dergi Sayı 9
Ocak 2022